Τι είναι το αίσθημα ανεπάρκειας και πως να το αντιμετωπίσουμε

Τα αισθήματα ανεπάρκειας προκύπτουν όταν αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε αρκετοί ή δεν είμαστε αρκετά καλοί. Αυτά τα συναισθήματα γενικά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματική μας απόδοση ή τις ικανότητές μας. Στην πραγματικότητα, αυτά τα συναισθήματα μπορεί να έχουν πολύ περισσότερο να κάνουν με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση ή τη χαμηλή αυτοπεποίθηση από οποιοδήποτε αντικειμενικό μέτρο ικανότητας.

Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ορίζει ως σύμπλεγμα ανεπάρκειας (πιο γνωστό ως σύμπλεγμα κατωτερότητας) ως ένα αίσθημα ανεπάρκειας ή ανασφάλειας που προέρχεται από πραγματικές ή φανταστικές σωματικές ή ψυχολογικές ελλείψεις. Αυτό το αίσθημα ότι είμαστε «λιγότερο από» ή «κατώτεροι» από τους άλλους μπορεί συχνά να μας κάνει να σβήσουμε (αποσυρθούμε) ή να ενεργήσουμε επιθετικά ανάλογα με το στυλ αντιμετώπισης.

Οι άνθρωποι που αισθάνονται ανεπαρκείς μπορεί επίσης να νιώθουν, αποτραβηγμένοι, ντροπαλοί, ήσυχοι, ανασφαλείς, να έχουν αρνητικότητα, αίσθημα δυστυχίας, θυμό και εχθρότητα.

Λάβετε υπόψη ότι όλοι έχουμε αυτά τα συναισθήματα σε κάποιο βαθμό. Μερικοί από εμάς απλώς αισθανόμαστε πιο ανεπαρκείς από άλλους.

Φυσικά, υπάρχουν μερικές γνωστές αιτίες για το αίσθημα ανεπάρκειας.

Οι μη χρήσιμες συγκρίσεις με άλλους ανθρώπους, όπως είπε ο Teddy Roosevelt: Η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς.

Η συνήθεια της αυτοκριτικής τροφοδοτεί συχνά την αίσθηση της ανεπάρκειας.

Και φυσικά, οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής και τα τραύματα μπορούν προφανώς να οδηγήσουν σε αίσθημα ανεπάρκειας αργότερα στη ζωή.

Μπορούμε να έχουμε αυτά τα συναισθήματα σε πολλούς τομείς της ζωής. Είναι σύνηθες να έχουμε αισθήματα ανεπάρκειας στη δουλειά. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια είναι κοινή σε τομείς όπως η διδασκαλία και η υγειονομική περίθαλψη. Εάν αισθανόμαστε ανεπαρκείς στη δουλειά, μπορεί να νιώθουμε ανίκανοι ή ανίκανοι να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις. Δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στα επαγγελματικά μας πρότυπα και μας διακατέχει μια αίσθηση αβεβαιότητας και αδυναμίας.

Δεδομένου του πόσο λεπτές μπορεί να είναι οι ρομαντικές σχέσεις, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί από εμάς αισθανόμαστε ανεπαρκείς σε αυτές. Αν νιώθουμε ανεπαρκείς στις ρομαντικές μας σχέσεις, είναι πιθανό να νιώσουμε μεγαλύτερη ζήλια. Είναι πιο πιθανό να αμφισβητήσουμε τις προθέσεις του ρομαντικού μας συντρόφου, όχι εξαιτίας αυτών, αλλά επειδή δεν αισθανόμαστε αρκετά καλά με τον εαυτό μας.

Όταν πρόκειται για φιλίες, η ανεπάρκεια έχει επίσης συνδεθεί με την εχθρότητα. Οι ερευνητές προτείνουν ότι η δική μας αίσθηση ανεπάρκειας μπορεί να προβληθεί στους άλλους. Όταν αισθανόμαστε ανεπαρκείς και κάνουμε και άλλους να αισθάνονται ανεπαρκείς, μπορεί να βοηθήσει να μετριάσει τον πόνο, τουλάχιστον προσωρινά.

Ένα από τα πιο συνηθισμένα ερωτήματα που σχετίζονται με αισθήματα ανεπάρκειας είναι πώς να ξεπεράσουμε αυτά τα συναισθήματα. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν μια σειρά από κατάλληλα βήματα που μπορείτε να κάνετε. Κάποια μπορεί να αποδειχθούν πιο αποτελεσματικά από άλλα, ανάλογα με τις προσωπικές συνθήκες και άλλους παράγοντες. Ωστόσο, οι ακόλουθες μέθοδοι έχουν αξία όταν μάχονται τα προαναφερθέντα συναισθήματα.

Συμφιλιωθείτε με τις παιδικές σας εμπειρίες

Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας συχνά παίζουν τόσο καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα της ενηλικίωσης κάποιου. Μερικές φορές, αυτός ο αντίκτυπος υποτιμάται. Εάν κάποιος έχει βιώσει δυσμενείς εμπειρίες παιδικής ηλικίας, τότε είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πόσο αυτά τα γεγονότα μπορούν να επηρεάσουν μεταγενέστερες περιόδους της ζωής.

Αν αντιμετωπίσατε εκφοβισμό, κακοποίηση, παραμέληση ή βλαβερές εμπειρίες με πρόσωπα εξουσίας ως παιδί, αυτό θα μπορούσε να συμβάλει σε συναισθήματα ανεπάρκειας ως ενήλικας. Η αντιμετώπιση και η ειρήνη με τις παιδικές σας εμπειρίες είναι ένας εξαιρετικά ωφέλιμος τρόπος για να ξεπεράσετε τα συναισθήματα ανεπάρκειας. Ανάλογα με τις προηγούμενες εμπειρίες σας, η αποδοχή της καθοδήγησης και της βοήθειας ενός ειδικού ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει για να εξοικειωθείτε με τις παιδικές σας εμπειρίες.

Περάστε χρόνο με ενθαρρυντικά άτομα

Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας μπορούν αναμφίβολα να παίξουν ρόλο στα συναισθήματα ανεπάρκειας, όπως και τα άτομα με τα οποία περνάτε χρόνο. Η συνεχής έκθεση σε αρνητικές επιρροές και ανθρώπους μπορεί να σας επηρεάσει. Εάν οι άνθρωποι γύρω σας δεν είναι κατάλληλοι για εσάς, αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να προκαλέσει αισθήματα ανεπάρκειας. Εάν αυτή είναι μια κατάσταση στην οποία βρίσκεστε, τότε για να ξεπεράσετε αυτά τα συναισθήματα θα χρειαστεί να αφιερώσετε χρόνο με ενθαρρυντικούς ανθρώπους.

Είναι αυτονόητο ότι η διακοπή της επαφής με τους ανθρώπους που σας απογοητεύουν είναι προς το συμφέρον σας. Ανάλογα με την κατάσταση και το ιστορικό, το κόψιμο των τοξικών δεσμών μπορεί να είναι δύσκολο στην αρχή. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, θα βοηθήσει τον εαυτό σας να αποκομίσει ψυχικά και συναισθηματικά οφέλη.

Μην συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ανθρώπους

Έχουμε την τάση να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με άλλους ανθρώπους με τους οποίους αλληλοεπιδρούμε. Αυτή η τάση μπορεί, δυστυχώς, να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Το να συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ανθρώπους δεν είναι εποικοδομητικό.

Κανείς δεν γνωρίζει την πλήρη έκταση των εμπειριών, των σκέψεων, των ζητημάτων ή άλλων γεγονότων που διαδραματίζονται στη ζωή κάποιου άλλου. Το να συγκρίνετε την ιστορία της ζωής σας με κάποιου άλλου δεν είναι υγιές και μπορεί να δημιουργήσει στρεβλά και συχνά αδικαιολόγητα συναισθήματα ανεπάρκειας.

Στη ζωή, όλοι κινούμαστε με τους δικούς μας ρυθμούς και στα δικά μας μονοπάτια. Η εμπιστοσύνη και η εστίαση στον εαυτό σας και το ταξίδι σας είναι πολύ πιο παραγωγικό από το να συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ανθρώπους.

Βυθιστείτε σε δραστηριότητες που αγαπάτε

Ο τρόπος που επιλέγετε να περάσετε το χρόνο σας μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματά σας. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας να ξεπεράσετε τα συναισθήματα ανεπάρκειας, το να βυθίζεστε σε δραστηριότητες που αγαπάτε μπορεί να είναι χρήσιμο.

Το να αφιερώνετε χρόνο κάνοντας πράγματα που αγαπάτε – είτε είναι άσκηση, γραφή, σχέδιο ή κάτι εντελώς άλλο – είναι καλό για εσάς. Η ενασχόληση με ευχάριστες δραστηριότητες κρατά το μυαλό σας απασχολημένο και σας δίνει κάτι θετικό για να εστιάσετε.

Αντί να πρέπει να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματα ανεπάρκειας, μπορείτε να εστιάσετε την ενέργειά σας στο να βελτιώσετε μια νέα δεξιότητα και να απολαύσετε τον εαυτό σας. Ακόμη και το να αφιερώνετε λίγες ώρες κάθε εβδομάδα για να κάνετε κάτι που αγαπάτε μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά.

Υπενθυμίστε στον εαυτό σας τα δυνατά σας σημεία

Ανεξάρτητα από τις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας ή τις προηγούμενες αλληλεπιδράσεις με πρόσωπα εξουσίας, ο καθένας από εμάς έχει δυνατά σημεία. Μερικές φορές, όταν αντιμετωπίζετε συναισθήματα ανεπάρκειας, η εστίαση στις προσωπικές σας δυνάμεις μπορεί να είναι χρήσιμη.

Τα προσωπικά σας πλεονεκτήματα μπορεί να αφορούν τη δουλειά σας, τα ψυχαγωγικά σας χόμπι ή ακόμα και τις αλληλεπιδράσεις σας με τους αγαπημένους σας. Κάθε άνθρωπος έχει κάτι στο οποίο είναι καλός. Το να βρείτε τα δυνατά σας σημεία και να θυμάστε θετικά πράγματα για τον εαυτό σας μπορεί να είναι χρήσιμο, ειδικά όταν στόχος σας είναι να σταματήσετε να αισθάνεστε ανεπαρκείς.

Ζήστε έναν υγιεινό τρόπο ζωής

Οι παιδικές εμπειρίες και τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν σίγουρα να προκαλέσουν συναισθήματα ανεπάρκειας. Ωστόσο, μερικές φορές, αυτά τα συναισθήματα μπορεί να είναι παρακλάδι του άγχους ή ένας κατά τα άλλα μη ισορροπημένος τρόπος ζωής.

Το να φροντίζετε τον εαυτό σας με θεμελιώδεις τρόπους και να διασφαλίζετε ότι ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής μπορεί να κάνει τη διαφορά. Οι παραγωγικές συνήθειες, όπως η τακτική ξεκούραση το βράδυ ή η κατανάλωση μιας θρεπτικής διατροφής, μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση πολλών προβλημάτων. Αυτό δεν σημαίνει ότι το να ακολουθείς έναν υγιεινό τρόπο ζωής σε κάνει να είσαι απρόσβλητος από αισθήματα ανεπάρκειας. Ωστόσο, το να φροντίζεις τον εαυτό σου με συνέπεια μπορεί αναμφίβολα να κάνει τη διαφορά και να βοηθήσει στην καταπολέμηση των αρνητικών συναισθημάτων.

Να θυμάστε ότι το να ξεπεράσετε τα συναισθήματα ανεπάρκειας θέλει χρόνο. Η κατανόηση της αιτίας αυτών των συναισθημάτων είναι κρίσιμη, όπως και η λήψη των απαραίτητων μέτρων για την ανάκτηση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι να θυμάστε πως τα αισθήματα ανεπάρκειας δεν αναπτύχθηκαν από τη μια μέρα στην άλλη. Ομοίως, το να τα ξεπεράσετε δεν θα συμβεί στιγμιαία. Πάρτε τον χρόνο σας και φυσικά ζητήστε βοήθεια. Δεν χρειάζεται να το περάσετε μόνοι σας.