Σχέσεις Οικογένειας-Σχολείου
Παράλληλα με την οικογένεια, το σχολείο είναι ο δεύτερος σημαντικότερος παράγοντας κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης του παιδιού. Η συνεργασία σχολείου – οικογένειας λειτουργεί θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των μαθητών αλλά και στη σχολική επιτυχία. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων σχολείου – οικογένειας είναι η γονεϊκή εμπλοκή
Η γονεϊκή εμπλοκή αφορά ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών και πρακτικών των γονέων τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο, με στόχο την ενίσχυση της διαδικασίας μάθησης
ΤΡΟΠΟΙ ΓΟΝΕΪΚΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ
- Ενημέρωση των γονέων:Αφορά την ενημέρωση και επιμόρφωση των γονέων σε θέματα που σχετίζονται με την υγεία,την ανάπτυξη και στήριξη των παιδιών σε μεταβατικές περιόδους
- Επικοινωνία:Το σχολείο αναλαμβάνει σε τακτά διαστήματα να ενημερώνει τους γονείς για το πρόγραμμα του σχολείου και την πρόοδο των μαθητών
- Εθελοντική εργασία των γονέων στο σχολείο
- Μάθηση στο σπίτι:Το σχολείο φροντίζει για την εκπαίδευση των γονέων στην υποστήριξη των μαθητών,όσον αφορά τις κατ’οίκον εργασίες
- Συμμετοχή των γονέων στην λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με το σχολείο
- Συνεργασία με την κοινότητα:Το σχολείο παρέχει πληροφορίες για υπηρεσίες και δραστηριότητες της τοπικής κοινωνίας
ΟΦΕΛΗ ΓΟΝΕΪΚΗΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ:
- Συμβάλλει στην βελτίωση της επίδοσης
- Βελτιώνει τη στάση των μαθητών απέναντι στο σχολείο
- Συμβάλλει στην αυξημένη παρακολούθηση στο σχολείο και στην μείωση του ποσοστού της πρόωρης εγκατάλειψης
- Μειώνει τα προβλήματα συμπεριφοράς των μαθητών στο σχολείο και προάγει την βελτίωση της συμπεριφοράς, την κινητοποίηση και αυτοεκτίμηση των μαθητών
- Συμβάλλει στην κοινωνική προσαρμογή των μαθητών
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ:
- Κατανόηση και βελτίωση των σχέσεων με τα παιδιά τους και το σχολείο
- Γνωρίζουν καλύτερα τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των παιδιών τους και αναπτύσσουν καλύτερες σχέσεις με αυτά
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ:
- Γνωρίζουν καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών τους
- Λαμβάνουν υποστήριξη στο έργο τους και στις πρακτικές που ακολουθούν
Στην Ελλάδα ,οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν με καχυποψία ο ένας τον άλλον ενώ η μεταξύ τους επικοινωνία είναι επιφανειακή ως ανύπαρκτη. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί δεν πιστεύουν στην αξία της γονεϊκής εμπλοκής και την θεωρούν απειλή στο επαγγελματικό τους κύρος. Έρευνες στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι οι εκπαιδευτικοί κρατούν θετική στάση για την σχέση σχολείου-οικογένειας. Όμως, το πλαίσιο που ορίζουν ως συνεργασία με τους γονείς φαίνεται να είναι περιορισμένο σε συζητήσεις με τους γονείς και σε συμμετοχή τους σε εκδηλώσεις του σχολείου. Αυτό που εμποδίζει την συνεργασία φαίνεται να είναι περισσότερο η έλλειψη χρόνου των εκπαιδευτικών και η ανεπαρκής τους κατάρτιση σε τεχνικές ανάπτυξης της συνεργασίας με τους γονείς.
Οι προϋποθέσεις αποτελεσματικής συνεργασίας σχολείου-οικογένειας είναι οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς να αναγνωρίζουν την σπουδαιότητα αυτής της συνεργασίας στην ανάπτυξη και την πρόοδο των παιδιών, να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός και εμπιστοσύνη κατά την επικοινωνία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών και συστηματική , συχνή και διπλής κατεύθυνσης επικοινωνία.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ:
- Τα σχολεία είναι υπεύθυνα για την δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών που θα επιτρέψουν την συνεργασία οικογένειας-σχολείου
- Ο διευθυντής/ντρια και οι εκπαιδευτικοί του σχολείου θα πρέπει να θέσουν την συνεργασία με τους γονείς ως βασικό τους σκοπό, προκειμένου να διαμορφώσουν ένα κοινό όραμα .
- Στην προσωπική τους επικοινωνία με τους γονείς θα πρέπει να διακρίνονται από ενσυναίσθηση, φιλικότητα, αντικειμενικότητα, ευθύτητα, συνέπεια, ειλικρίνεια, ώστε να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης.
- Συγκεντρώσεις γονέων
- Μεμονωμένες συναντήσεις με τους γονείς:Η πρώτη συνάντηση με τους γονείς είναι καθοριστική και θα πρέπει να γίνει πριν να προκύψουν προβλήματα αλλιώς η συνάντηση μπορεί να καταλήξει σε απόδοση ευθυνών αφού δεν θα έχει εδραιωθεί η απαραίτητη επικοινωνία και εμπιστοσύνη. Θα πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την λειτουργία του σχολείου, την μαθησιακή διαδικασία και να απαντώνται ερωτήματα των γονέων. Γίνεται συνήθως όταν έχει προκύψει το πρόβλημα και καλούνται και οι δύο πλευρές να το αντιμετωπίσουν. Οπότε καλό θα ήταν να γίνεται σε ιδιαίτερο χώρο χωρίς την παρουσία άλλων εκπαιδευτικών και παιδιών και χωρίς θόρυβο. Η μη λεκτική επικοινωνία και των δύο πλευρών εκπέμπει μηνύματα για την διάθεση συνεργασίας και μπορούν να αποτρέψει ή να προτρέψει συγκεκριμένες συμπεριφορές. Η ερμηνεία της εξαρτάται από την ικανότητα του ατόμου να έρχεται στον ρόλο του πομπού του μηνύματος.
- Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να φροντίσουν να οικοδομήσουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης και συμβιβασμού αποφεύγοντας να επιπλήττουν τους γονείς και να έχουν υπεροπτική στάση
- Προγράμματα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών που να περιλαμβάνουν την ανάπτυξη επικοινωνιακών και συμμετοχικών δεξιοτήτων αφού όπως δείχνουν οι έρευνες οι εκπαιδευτικοί έχουν έλλειψη εκπαίδευσης σε θέματα γονεϊκής εμπλοκής και οι αντιλήψεις τους για την σημασία της διαφέρει απο εκείνη των γονέων με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η επίτευξή της.
- Γνώση των εκπαιδευτικών για τους μαθητές του. Γνωρίζοντας τις συνθήκες που διαβιούν και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους ,θα μπορούσαν να προβλέψουν και να παρέμβουν σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
- Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών στις τυχόν γλωσσικές, πολιτισμικές ,κοινωνικές διαφοροποιήσεις των μαθητών τους.
- Λήψη μέτρων για την διευκόλυνση της επικοινωνίας με τους γονείς.
- Διαφοροποίηση ωρών των συγκεντρώσεων και των γιορτών ώστε να συμμετέχουν περισσότεροι γονείς.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο φανερή η σημασία της συνεργασίας γονέων-σχολείου. Εξαιτίας του θεσμικού του ρόλου, το σχολείο έχει την ευθύνη να διευκολύνει την συνεργασία με την οικογένεια. Πληθώρα ερευνών έχει αναδείξει την θετική συνεισφορά της στην ανάπτυξη και στην ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών, στην κατανόηση εκ μέρους των γονέων της εκπαιδευτικής διαδικασίας και των δυσκολιών της και για τους εκπαιδευτικούς και για τους μαθητές αλλά και στην βελτίωση των γνώσεων των εκπαιδευτικών για τους μαθητές τους και επομένως την δυνατότητα παροχής καλύτερης εκπαίδευσης