Συμπόνια

Συμπόνια σημαίνει να νιώθεις τον πόνο ενός άλλου ατόμου και να έχεις την επιθυμία να λάβεις μέτρα για να βοηθήσεις στην ανακούφιση του πόνου του. Συμπόνια- και όχι συμπόνοια- είναι η συναισθηματική αλληλεγγύη και συμπάθεια προς τον συνάνθρωπο που πονάει, που πάσχει. Είναι η συναίσθηση του πόνου. Η λέξη έχει ως συνώνυμα τον οίκτο, την ευσπλαχνία και ως αντίθετα την απονιά, την απανθρωπιά».

Σχετίζεται με άλλα συναισθήματα όπως η συμπάθεια, η ενσυναίσθηση και ο αλτρουισμός, αν και οι έννοιες έχουν κάποιες βασικές διαφορές. Η ενσυναίσθηση αναφέρεται περισσότερο στη γενική ικανότητα να λαμβάνει κανείς την οπτική γωνία ενός άλλου ατόμου και να αισθάνεται τα συναισθήματα των άλλων. Η συμπόνια, από την άλλη πλευρά, είναι αυτό που συμβαίνει όταν αυτά τα συναισθήματα ενσυναίσθησης συνοδεύονται από την επιθυμία να βοηθήσουν.

Μερικά σημάδια που δείχνουν ότι έχετε συμπόνια για τους άλλους περιλαμβάνουν:

• Νιώθετε ότι έχετε πολλά κοινά με άλλους ανθρώπους, ακόμα κι αν είστε πολύ διαφορετικοί από πολλές απόψεις.
• Μπορείτε να καταλάβετε τι περνούν οι άλλοι άνθρωποι και να νιώθετε τον πόνο τους.
• Δείχνεται προσοχή στα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων.
• Αναλαμβάνετε δράση όταν βλέπετε ότι κάποιος άλλος υποφέρει.
• Έχετε υψηλό επίπεδο συναισθηματικής νοημοσύνης, ώστε είστε σε θέση να κατανοείτε, να διαχειρίζεστε και να ενεργείτε με βάση τα δικά σας συναισθήματα καθώς και τα συναισθήματα των άλλων.
• Αισθάνεστε ευγνωμοσύνη όταν άλλοι άνθρωποι εκφράζουν συμπόνια για τις δικές σας δυσκολίες.

Η συμπόνια εμφανίζεται συχνά σε μία από τις δύο μορφές, ανάλογα με το πού κατευθύνονται αυτά τα συναισθήματα. Η συμπόνια σας μπορεί είτε να κατευθύνεται προς άλλους ανθρώπους είτε να κατευθύνεται εσωτερικά προς τον εαυτό σας:

Συμπόνια για τους άλλους: Όταν νιώθετε συμπόνια για άλλους ανθρώπους, νιώθετε τον πόνο τους και θέλετε να βρείτε έναν τρόπο να ανακουφίσετε τον πόνο τους. Αυτά τα συναισθήματα σας αναγκάζουν να αναλάβετε δράση για να κάνετε ό,τι μπορείτε για να βελτιώσετε την κατάσταση.

Συμπόνια για τον εαυτό: Αυτό περιλαμβάνει να συμπεριφέρεστε στον εαυτό σας με την ίδια συμπόνια και καλοσύνη που θα δείχνατε στους άλλους. Αντί να κατηγορείται τον εαυτό σας για λάθη που μπορεί να έχετε κάνει στο παρελθόν, νιώθετε κατανόηση, επίγνωση και αποδοχή του εαυτού σας και των ατέλειών σας.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να δείξετε συμπόνια στους άλλους.

• Μιλήστε με καλοσύνη
• Ζητήστε συγγνώμη όταν κάνετε λάθος
• Ακούστε προσεκτικά και χωρίς κρίση
• Ενθαρρύνετε άλλους ανθρώπους
• Προσφερθείτε να βοηθήσετε κάποιον σε μια εργασία
• Να είστε χαρούμενοι για την επιτυχία κάποιου άλλου
• Αποδεχτείτε τους ανθρώπους όπως είναι
• Συγχωρήστε τους ανθρώπους που κάνουν λάθη
• Δείξε σεβασμό
• Εκφράστε ευγνωμοσύνη και εκτίμηση
• Κάντε υπομονή

Όταν ασκείτε συμπόνια, ξεκινήστε με την ενσυναίσθηση της κατάστασης του άλλου ατόμου. Κοιτάξτε τι περνούν χωρίς κρίση και φανταστείτε πώς μπορεί να νιώθατε στην κατάστασή τους.

Η συμπόνια και η ενσυναίσθηση μοιράζονται κοινά στοιχεία, αλλά η συμπόνια πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα. Αντί απλώς να φαντάζεστε τον εαυτό σας στη θέση τους, η συμπόνια σας οδηγεί να αναλάβετε δράση για να βοηθήσετε αυτό το άτομο. Επειδή είστε σε θέση να νιώσετε αυτά τα συναισθήματα τόσο έντονα – σχεδόν σαν να σας συμβαίνουν – υπάρχει ένα ισχυρό κίνητρο να βρείτε έναν τρόπο να αλλάξετε την κατάσταση ή να απαλύνετε τον πόνο του άλλου.

Η συμπόνια μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη ζωή σας, από τη βελτίωση των σχέσεών σας έως την ενίσχυση της συνολικής σας ευτυχίας.

Μερικά από τα θετικά αποτελέσματα της συμπόνιας:

• Το να δίνεις είναι καλό: Ένας από τους λόγους για τους οποίους η συμπόνια μπορεί να είναι τόσο αποτελεσματική είναι ότι τόσο το να δίνεις όσο και να λαμβάνεις μπορούν να βελτιώσουν την ψυχολογική σου ευεξία. Το να είστε ο αποδέκτης της συμπόνιας μπορεί να σας βοηθήσει να λάβετε την υποστήριξη που χρειάζεστε για να σας βοηθήσει σε μια δύσκολη στιγμή. Αλλά το να δίνεις συμπόνια στους άλλους μπορεί να είναι εξίσου ανταποδοτικό. Για παράδειγμα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το να δίνουμε χρήματα σε άλλους που τα χρειάζονται παράγει στην πραγματικότητα μεγαλύτερες ανταμοιβές ευτυχίας από το να τα ξοδεύουμε στον εαυτό μας.

• Οι συμπονετικοί άνθρωποι ζουν περισσότερο: Η ενασχόληση με δραστηριότητες όπως ο εθελοντισμός μπορεί να βελτιώσει τη μακροζωία σας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που προσφέρονται εθελοντικά από την συμπόνια τους για τους άλλους τείνουν να ζουν περισσότερο από τους ανθρώπους που δεν προσφέρονται εθελοντικά.

• Η συμπόνια συμβάλλει σε μια ζωή με σκοπό: Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η ευτυχία που προέρχεται από μια ζωή με σκοπό και νόημα—μια που τροφοδοτείται από καλοσύνη και συμπόνια—μπορεί να παίξει ρόλο στην καλύτερη υγεία. Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες που βιώνουν αυτό που είναι γνωστό ως ευδαιμονική ευτυχία – ή το είδος της ευτυχίας που προέρχεται από μια ζωή με νόημα που περιλαμβάνει τη βοήθεια άλλων – βίωσαν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, ισχυρότερη ανοσία και λιγότερες φλεγμονές.

• Η συμπόνια βελτιώνει τις σχέσεις: Η συμπόνια μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε την κοινωνική υποστήριξη και τις συνδέσεις που είναι σημαντικές για την ψυχική ευεξία. Μπορεί επίσης να προστατεύσει τις διαπροσωπικές σας σχέσεις. Η έρευνα δείχνει ότι η συμπόνια είναι βασικός προγνωστικός παράγοντας της επιτυχίας και της ικανοποίησης των σχέσεων. Η συμπόνια είναι σημαντικός παράγοντας πρόβλεψης μιας ευτυχισμένης σχέσης. Είναι ενδιαφέρον ότι η μελέτη διαπίστωσε ότι ενώ οι άνθρωποι τείνουν να αποκομίζουν τα μεγαλύτερα οφέλη όταν ο σύντροφός τους παρατηρεί τις πράξεις καλοσύνης τους, στην πραγματικότητα βιώνουν οφέλη είτε το παρατηρεί ο σύντροφός τους είτε όχι. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ίδια η συμπόνια μπορεί να είναι από μόνη της ανταμοιβή.

Η συμπόνια είναι καλή τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική σας υγεία. Όχι μόνο αυτό, είναι ωραίο να βοηθάς τους άλλους και μπορεί να συμβάλει σε μια μεγαλύτερη αίσθηση σκοπού και νοήματος στη ζωή σου.

Ενώ μερικοί άνθρωποι τείνουν να είναι πιο συμπονετικοί από τη φύση τους, οι ειδικοί προτείνουν επίσης ότι υπάρχουν βήματα που μπορείτε να κάνετε για να καλλιεργήσετε μια μεγαλύτερη αίσθηση συμπόνιας τόσο για τον εαυτό σας όσο και για τους άλλους:

• Φέρτε την προσοχή σας στην κατάσταση: Το πρώτο συστατικό της συμπόνιας είναι να αποκτήσετε μεγαλύτερη επίγνωση του τι βιώνουν οι άλλοι άνθρωποι. Φανταστείτε τον εαυτό σας στη θέση τους. Το να μπορείτε να δείτε τα πράγματα από την οπτική γωνία ενός άλλου ατόμου μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε μια αίσθηση συμπόνιας για την κατάστασή τους. Εξασκηθείτε να βάζετε τον εαυτό σας στη θέση κάποιου άλλου και φανταστείτε πώς μπορεί να αισθάνεστε. Επικεντρωθείτε στο να αισθανθείτε πώς μπορεί να αισθάνονται.

• Αφήστε την κρίση: Το να αποδέχεστε τους ανθρώπους όπως είναι και να αποφεύγετε την κριτική είναι σημαντικό. Εστιάστε στην αποδοχή των ανθρώπων όπως είναι χωρίς να επικρίνετε ή να κατηγορείτε το θύμα.

• Εξασκείστε ενσυνειδητότητα: Η ενσυνειδητότητα είναι η πρακτική του να εστιάζεις στο παρόν, να αποκτάς μεγαλύτερη επίγνωση των δικών σου σκέψεων και να παρατηρείς αυτές τις σκέψεις χωρίς να τις κρίνεις. Οι παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα μπορούν να είναι αποτελεσματικές για τη βελτίωση της αυτοσυμπόνιας.

• Δοκιμάστε διαλογισμό στοργικής καλοσύνης: Αυτή η μορφή διαλογισμού, γνωστή και ως διαλογισμός συμπόνιας, περιλαμβάνει διαλογισμό ενώ κατευθύνετε ευγενικές, συμπονετικές σκέψεις προς τον εαυτό σας ή τους άλλους. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η μορφή διαλογισμού μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να βελτιώσουν τη σύνδεσή τους με τους άλλους και να τονώσουν την ευημερία.

Μια πιθανή παγίδα της συμπόνιας είναι ότι η συνεχής έκθεση στη στενοχώρια των άλλων που μπορεί να συμβάλει σε αυτό που είναι γνωστό ως κόπωση από συμπόνια.

Η κόπωση από συμπόνια περιλαμβάνει αισθήματα σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης καθώς και ψυχική απόσυρση από τραυματισμένα άτομα. Μπορεί να μειώσει τα συναισθήματα ενσυναίσθησης και συμπόνιας για άτομα που χρειάζονται βοήθεια.

Τα άτομα που εργάζονται σε ρόλους βοήθειας ή φροντίδας (όπως νοσοκόμες, γιατροί ή εργαζόμενοι στην επείγουσα περίθαλψη) συχνά βιώνουν μια ακραία κατάσταση έντασης καθώς και μια ενασχόληση με αυτούς που βοηθούν. Εξαιτίας αυτού, οι βοηθοί μπορεί να βιώσουν οι ίδιοι συμπτώματα τραύματος και αυτό μπορεί να μειώσει τα αισθήματα συμπόνιας τους.

Η εύρεση τρόπων για την καταπολέμηση της κόπωσης από συμπόνια είναι ιδιαίτερα σημαντική στην υγειονομική περίθαλψη και σε άλλα επαγγέλματα βοήθειας. Η έρευνα προτείνει ότι οι παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν διαλογισμό επίγνωσης μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους σε αυτούς τους ρόλους να βιώσουν μεγαλύτερη συμπόνια για τους άλλους, να βελτιώσουν τα θετικά συναισθήματα και να μειώσουν την αγωνία.

Η εκμάθηση αυτής της ικανότητας απαιτεί λίγο χρόνο και εξάσκηση, αλλά αξίζει τον κόπο να συνεχίσετε να εργάζεστε για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων συμπόνιας σας. Το να είσαι ανοιχτός στο να νιώσεις αυτό που νιώθουν οι άλλοι μπορεί να σε βοηθήσει να δημιουργήσεις βαθύτερες, πιο ουσιαστικές συνδέσεις. Ενεργώντας με βάση τα συναισθήματα συμπόνιας μπορεί να ωφελήσει τους άλλους αλλά μερικές φορές η συμπόνια είναι από μόνη της ανταμοιβή.

Αν και είναι καλό να έχετε συμπόνια για τους άλλους, είναι επίσης σημαντικό να αφιερώσετε τον χρόνο που χρειάζεστε για την αυτοφροντίδα.