Στόχοι για την Νέα Χρονιά και Ψυχική Υγεία

Κάθε νέο έτος προσφέρει μια ευκαιρία για μια νέα αρχή. Κάνουμε σχέδια και υποσχέσεις για να γίνουμε καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας και προσπαθούμε να τις τηρήσουμε για το υπόλοιπο του έτους. Από την αυτοβελτίωση μέχρι την υγιεινή διατροφή, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παίρνουν αποφάσεις που θέλουν να υλοποιήσουν. Τι γίνεται όμως αν δεν τηρήσουμε αυτές τις αποφάσεις;


            Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου τα δύο τρίτα ή το 64% των ανθρώπων εγκαταλείπουν τις αποφάσεις τους για την Πρωτοχρονιά μέσα σε ένα μήνα, ενώ σύμφωνα με μια άλλη μελέτη μόνο το 22% των Αμερικανών δήλωσαν ότι τήρησαν κάποιες από τις αποφάσεις που έλαβαν για το 2022. Όταν οι αποφάσεις αποτυγχάνουν, μπορούν να γίνουν πηγή άγχους και να οδηγήσουν σε προβλήματα ψυχικής υγείας. Και ενώ το να έχουμε στόχους είναι αξιοθαύμαστο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτές οι αποφάσεις μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό όσον αφορά την ψυχική μας υγεία. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις δυνατότητες και τις παγίδες που κρύβει ο καθορισμός των πρωτοχρονιάτικων αποφάσεων.


Ένα πλεονέκτημα της δημιουργίας πρωτοχρονιάτικων αποφάσεων είναι ότι μας δίνεται η ευκαιρία να αναλογιστούμε το περασμένο έτος και να αναγνωρίσουμε τους τομείς στους οποίους μπορούμε να κάνουμε βελτιώσεις ή αλλαγές. Μας παρέχει επίσης μια αίσθηση σκοπού που μπορεί να μας βοηθήσει να αυξήσουμε τα κίνητρά μας για την επίτευξη αυτών των στόχων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένη παραγωγικότητα, καλύτερες δεξιότητες διαχείρισης χρόνου και μεγαλύτερη αίσθηση ολοκλήρωσης όταν τελικά πετύχουμε τους στόχους μας.


Ωστόσο, όταν πρόκειται για τη λήψη και την τήρηση των πρωτοχρονιάτικων αποφάσεων, μπορεί να υπάρχει και ένα μειονέκτημα. Μελέτες δείχνουν ότι οι αποφάσεις μπορούν να γίνουν μια μη ρεαλιστική πηγή πίεσης που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία μακροπρόθεσμα. Ενώ θέτουμε υψηλά πρότυπα για τον εαυτό μας, συχνά οι προσδοκίες μας είναι πολύ φιλόδοξες και όταν δεν τις εκπληρώνουμε καταλήγουμε να αισθανόμαστε χειρότερα, ένοχοι ή ντροπιασμένοι. Αυτό μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε έναν επιζήμιο κύκλο αυτοαμφισβήτησης ή ακόμη και σε καταστάσεις, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.


            Δυστυχώς, η λήψη αποφάσεων ενέχει και κάποιους κινδύνους. Αν θέσουμε μη ρεαλιστικές προσδοκίες ή πάρα πολλούς στόχους ταυτόχρονα, μπορεί να μας καταβάλει και να μας αποθαρρύνει αν δεν τους πετύχουμε αρκετά γρήγορα. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αισθήματα αποτυχίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης, τα οποία μακροπρόθεσμα μπορεί να είναι επιζήμια για τη συναισθηματική μας ευημερία. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η πρόοδος δεν συμβαίνει πάντα από τη μια μέρα στην άλλη- αντίθετα, ας επικεντρωθούμε στο να κάνουμε μικρά βήματα προς τους μεγαλύτερους στόχους μας και να γιορτάζουμε κάθε επιτυχία στην πορεία.


            Θεωρητικά, ο καθορισμός στόχων για τον εαυτό μας είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να παραμείνουμε κινητοποιημένοι και να κάνουμε θετικές αλλαγές στη ζωή μας. Αλλά όταν πρόκειται για τις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς, μπορεί να υπάρχει μεγάλη πίεση για επιτυχία που μπορεί να είναι επιζήμια για την ψυχική μας υγεία. Πολλοί άνθρωποι θέτουν στόχους που είναι πολύ φιλόδοξοι ή πολύ δύσκολοι για να επιτευχθούν. Αυτός ο τύπος στοχοθεσίας οδηγεί συχνά σε συναισθήματα απογοήτευσης, ανεπάρκειας και αποτυχίας όταν δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους.


            Επιπλέον, πολλοί άνθρωποι τείνουν να επικεντρώνονται στην πραγματοποίηση δραστικών αλλαγών που απαιτούν τεράστια ποσότητα θέλησης και αφοσίωσης κατά τη διάρκεια του έτους. Αγωνίζονται να βρουν χρόνο για να γυμναστούν περισσότερο, να χάσουν βάρος, να κόψουν το κάπνισμα ή να περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους και την οικογένεια και λιγότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτού του είδους η προσέγγιση “όλα ή τίποτα” έχει συνδεθεί με υψηλότερα επίπεδα στρες και άγχους και μπορεί να οδηγήσει σε κάποιο βαθμό αυτοσαμποτάζ, επειδή μας ασκεί έντονη πίεση να επιτύχουμε κάτι που μπορεί να μην είναι ρεαλιστικό ή εφικτό στο χρονικό πλαίσιο που έχουμε θέσει για τον εαυτό μας.


            Αντί να θέτουμε μη ρεαλιστικούς στόχους, γιατί να μην επικεντρωθούμε σε δραστηριότητες αυτοφροντίδας ή ενσυνειδητότητας; Η αυτοφροντίδα θα πρέπει να είναι κάτι που θα πρέπει να θέσουμε ως προτεραιότητα προκειμένου να προάγουμε την ψυχική ευεξία. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει οτιδήποτε, από το να αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας, να ασκούμε δραστηριότητες ενσυνειδητότητας όπως η γιόγκα ή ο διαλογισμός για να βελτιώσουμε την ψυχική μας υγεία ή να μάθουμε πώς να ασκούμε αυτοσυμπόνια όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Η ενσωμάτωση αυτών των δραστηριοτήτων στην καθημερινή ζωή θα βοηθήσει στη δημιουργία θετικών συνηθειών με την πάροδο του χρόνου, οι οποίες είναι πολύ πιο υγιείς από αυστηρούς κανόνες ή φιλόδοξους στόχους που μπορεί να μην είναι εφικτοί σε σύντομο χρονικό διάστημα.


Εάν εξακολουθείτε να θέλετε να θέσετε στόχους, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε μια ρεαλιστική προσέγγιση. Ακολουθούν μερικές συμβουλές που μπορείτε να ακολουθήσετε:


  • Ξεκινήστε με αυτό που είναι σωστό. Σκεφτείτε τι λειτουργεί στη ζωή σας και πώς μπορείτε να προσαρμόσετε αυτά τα πράγματα για να τα κάνετε ακόμα καλύτερα.
  • Αναλογιστείτε τα επιτεύγματά σας. Πιθανόν να υπήρξαν κάποιες επιτυχίες κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, οπότε αφιερώστε λίγο χρόνο για να τις γιορτάσετε και να αναλογιστείτε τι κάνατε για να τις πραγματοποιήσετε.
  • Θέστε ρεαλιστικούς στόχους. Βεβαιωθείτε ότι οι στόχοι που θέτετε για τον εαυτό σας είναι εφικτοί και μην ασκείτε υπερβολική πίεση στον εαυτό σας.
  • Επικεντρωθείτε στην πρόοδο, όχι στην τελειότητα. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η πρόοδος απαιτεί χρόνο, οπότε μην είστε πολύ σκληροί με τον εαυτό σας αν δεν πετύχετε τους στόχους σας μέσα σε μια νύχτα.
  • Οι μικρές νίκες έχουν σημασία. Γιορτάστε τις μικρές επιτυχίες που έρχονται και χρησιμοποιήστε τις ως κίνητρο για να συνεχίσετε.
  • Πάρτε τον χρόνο σας. Μην θέτετε αυστηρές προθεσμίες – αντίθετα, επικεντρωθείτε στο να κάνετε μικρά βήματα προς την επίτευξη των στόχων σας σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
  • Τα περιστασιακά ολισθήματα είναι μέρος της διαδικασίας. Όλοι κάνουμε λάθη και είναι απολύτως εντάξει να έχουμε αποτυχίες στην πορεία. Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας αν δεν πετύχετε τους στόχους σας- απλά κάντε ένα βήμα πίσω και επικεντρωθείτε ξανά στο τι μπορείτε να κάνετε για να επανέλθετε.
  • Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας. Μην κατηγορείτε τον εαυτό σας αν αποτύχετε, αλλά επικεντρωθείτε στο να γιορτάζετε κάθε επιτυχία, όσο μικρή και αν είναι.

Ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορείτε να δημιουργήσετε ρεαλιστικούς, εφικτούς στόχους για τον εαυτό σας που θα βοηθήσουν στην προώθηση της θετικής ψυχικής ευεξίας χωρίς να πιέσετε υπερβολικά τον εαυτό σας να πετύχει.


Να θυμάστε ότι η πρόοδος χρειάζεται χρόνο, οπότε μην αποθαρρύνεστε αν τα πράγματα δεν αλλάξουν αμέσως – πάρτε μια μέρα τη φορά!